logo Związku Podhalan, 3 kB

INFORMACJA TURYSTYCZNA

Dom Ludowy
Związku Podhalan
Oddział Kościelisko


Polany


16 kB

Gmina Kościelisko - brama do Tatr Zachodnich, podnóże Pasma Gubałowskiego - to jeden z najpiękniejszych podgórskich obszarów w Polsce. Istniejąca już od roku 1867, zmieniała swoje administracyjne granice, łącząc się bądź to z Chochołowem, bądź z Gminą Tatrzańską. Reaktywowana w roku 1994 z trzema wsiami (Kościelisko, Witów i Dzianisz) w składzie - trwa tak do dziś. Swoje gniazda i korzenie ma tu wiele potężnych rodów góralskich; tu można się zetknąć z reliktami kilkuwiekowej historii, żywą tradycją, autentyczną, ludową sztuką, zabytkami gospodarki polaniarskiej, wielością zanikłych już gdzie indziej starodawnych rzemiosł i ewenementem, jakim jest Wspólnota Leśna Uprawnionych Ośmiu Wsi z siedzibą w Witowie. Tu widać, że jałowa, skalna ziemia zrodziła niepowszednie postaci, które trwale wpisały się w dzieje Podhala.
A ludzka bytność zaczęła się tu na rozrzuconych po południowej stronie Gubałowskiego Pasma polanach, należących do kilkunastu wsi podhalańskich. Stąd pierwotna nazwa wsi - Polany. Dawne osady pasterskie (wspominane w dokumentach od 1623 r.) stopniowo zamieniały się w osiedla.

21 kB O niebywałych walorach turystycznych kościeliskiej okolicy stanowią: urzekające piękno i rozmaitość rzeźby terenu, mnogość wychodzących stąd szlaków, świetnie rozwinięta baza noclegowa i sportowa infrastruktura. Osobną kartę piszą bogate tradycje narciarstwa w gminie Kościelisko. Nowe trasy narciarskie, ścieżki rowerowe i boiska powstają bez przerwy. Warunki do oddawania się białemu szaleństwu są tutaj wymarzone.
Już w XVII wieku łączyła istniejące wtedy kościeliskie huty z Zakopanem tzw. Droga Żelazna, dziś - Droga pod Reglami. Dla masowej turystyki Kościelisko zaistniało, gdy w 1902 r. wzniesiono w Kościelisku, na południowym stoku Gubałówki, największy i najnowocześniejszy w owych czasach zakład leczniczy Podtatrza - sanatorium Bronisławy i Kazimierza Dłuskich. Budowę zainicjowało Towarzystwo Akcyjne z Marią Curie-Skłodowską (siostrą Bronisławy Dłuskiej), Henrykiem Sienkiewiczem i Ignacym Paderewskim w składzie.

16 kB

W roku 1928 obiekt przekształcono w sanatorium wojskowe, do tej pory najbardziej reprezentacyjny obiekt Kościeliska. Obok głównego budynku dzisiejszego Wojskowego Zespołu Wypoczynkowego stoi modrzewiowy dom Dłuskich zwany Willą z modrzewia, a od 1933 r., kiedy gościł w nim Ignacy Mościcki - Dworkiem Prezydenckim. Jest to urokliwa willa wzniesiona według projektu Stanisława Witkiewicza. Prócz wymienionych sław mieszkali w niej: marszałek polski Edward Rydz-Śmigły, panie Piłsudskie i nawet - incognito - sam marszałek Józef Piłsudski. Od 1992 r. gościli tu prezydenci: Ryszard Kaczorowski, Wojciech Jaruzelski, Lech Wałęsa, Aleksander Kwaśniewski. W obszernych obiektach WZW odbyło się wiele prestiżowych spotkań krajowych i zagranicznych grup konferencyjnych, z udziałem ważnych osobistości życia społecznego i politycznego. Bazą noclegową i gastronomiczną służy WZW cyklicznym imprezom o wysokiej randze, m.in. Mistrzostwom Europy w biathlonie, Zimowym Igrzyskom Olimpiad Specjalnych i światowym mistrzostwom w szachach; gościł także uczestników Zimowej Uniwersjady 2001.
Teraz gmina pragnie się też otworzyć na Słowację, myśląc o budowie przejścia wiodącego przez Molkówkę w Witowie, z Polany pod Jaworkami do Oravic.
W kwietniu zostało już otwarte tymczasowe przejscie na szlaku turystycznym, bez strażnicy granicznej, dostępne dla turystów pieszych, na rowerach górskich i zimą - na nartach. Szlak jest dość trudny, szczególnie po deszczach.



The Commune of Kościelisko is among the most fascinating subalpine areas in Poland, and the gate leading to the West Tatras. It is the seat and homeland of many eminent highlander families, and the place where the centuries-old history is still alive, as authentic folk art, ancient crafts, relics of shepherd culture, and highlander architecture.
The stunning beauty of the landscape, variety of landscape forms, large number of tourist routes which begin there, ample hotel accommodation and sports infrastructure are the features which make the area very attractive to tourists. It is the starting point for the exploration of the two largest and most beautiful valleys in the Polish Tatras: Kościeliska and Chochołowska Valleys. Rich in specific fauna and flora, and remains of the shepherd past, they lead to the wolds, meadows and deep caves. They offer spectacular views, and provide starting points for the routes to many Tatra summits.
Already in the 16-th century, in the mines under Ornak and Pyszna Wolds, silver and iron ore were excavated; a forge, and then a smithy, operated in Kościeliska Valley until 1770. In Chochołowska Valley, where sheep grazing is still continued for cultural purposes, old shepherd buildings can be seen.
Today, the Commune of Kościelisko is widely known as a recreation centre, with plenty of cozy hotels, guesthouses and rooms to let. It is a biathlon centre recognized in Europe and the world, and the home of many skiers - competitors in the Olympic Games. It has also hosted a number of important sports events, including world championships.
The spiritual culture of Kościelisko is based on the achievements of renowned regionalists as well as a host of painters, sculptors, story-tellers, musicians, dancers, singers and experts in various folk crafts. The local government is planning to start cooperation with Slovakia and to increase the offer for tourist.


tekst: © 2001 Anna Szopińska
przekład: © 2001 Justyna Piątkowska
fotografie: © 2001 Wojciech Smolak, archiwum WZW.


o Tatrach w 1858 roku >>
<< powrót do strony głównej